สมณทุสสีลคีหิทุสสีลปัญหา ที่ 4

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการตรัสถามปัญหาอื่นว่า
ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชาญาณ คฤหัสถ์ทุศีลกับสมณะทุศีลนั้น โกจิ วิเสโส
ข้างไหนจะดีกว่ากัน ตกว่าสมณะทุศีลคฤหัสถ์ทุศีล 2 จำพวกนั้น จะมีคติมีผลเสมอกันหรือ
ว่าจะต่างกัน
พระนาคเสนผู้ประกอบไปด้วยปัญญาจึงวิสัชนาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตร
พระราชสมภารผู้ประเสริฐ คฤหัสถ์ทุศีลนั้นจะเหมือนสมณะทุศีลหามิได้ อันสมณะทุศีลมีคุณ 10
ประการ มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร อันว่าคุณ 10 ประการแห่งสมณะ
ทุศีลนั้น กตเม เป็นดังฤๅ อันว่าคุณแห่งสมณะทุศีล 10 ประการนั้น พุทฺเธ สคารโว คือ
สมณะทุศีลนั้นเคารพในพระพุทธเจ้าประการ 1 ธมฺเม สคารโว คือสมณะทุศีลนั้นเคารพใน
พระธรรมประการ 1 สงฺเฆ สคารโว คือสมณะทุศีลนั้นเคารพในพระสงฆ์ประการ 1 สพฺรหฺม-
จารีสุ สคารโว คือสมณะทุศีลนั้นเคารพเพื่อนพรหมจารีประการ 1 อุทฺเทสปริปุจฺฉาย วายมติ
คือสมณะทุศีลนั้นเพียรที่จะบอกกล่าวเล่าเรียนพระบาลีและอรรถกถาประการ 1 สวนพหุโล
คือสมณะทุศีลนั้นมากในการฟังธรรมประการ 1 ภินฺนสีโลปิ สมณะทุศีลนั้นตัวสิ เป็นศีลเภท
แล้ว แม้จะมาสู่สำนักบริษัท ย่อมตั้งไว้ซึ่งอากัปกิริยาเหมือนมีศีลบริสุทธิ์ สำรวมกาย วาจามิให้
มีครหาเกิดขึ้นได้ประการ 1 ปธานาภิมุขํ สมณะทุศีลนั้นตั้งไว้ซึ่งจิตเป็นประธานประการ 1
สามญฺญํ อุปคโต สมณะทุศีลนั้นเป็นผู้ทรงไว้ซึ่งสมณเพศประการ 1 ปาปํ ปฏิจฺฉนฺน อาจรติ
สมณะทุศีลนั้น แม้จะกระทำความชั่ว ก็ย่อมกระทำในที่ลับประดุจสตรีผู้มีสามี แอบสามีประ
พฤติความชั่วฉะนั้นประการ 1 สมณะทุศีลดีกว่าคฤหัสถ์ที่ทุศีลด้วยคุณ 10 ประการดังวิสัชนา
มาฉะนี้ ใช่แต่เท่านั้น สมณะทุศีลดีกว่าคฤหัสถ์ที่ทุศีล ด้วยจะให้สำเร็จผลแห่งทักษิณาทานอันยิ่ง
ของทายกได้ด้วยเหตุ 10 ประการ อวชฺชปธารณตาย คือสมณะทุศีลให้สำเร็จทักษิณาทานของ
ทายกได้ ้ด้วยเพศสมณะอันหาได้โทษมิได้ อันตนทรงไว้ให้ทายกเลื่อมใส ประการ 1 สมณะทุศีล
ยังทักษิณาทานของทายกให้มีผล ด้วยเหตุทรงเพศสมณะของท่านที่แสวงหาคุณธรรม เป็นไม้
เท้าที่ยึดหน่วงจับต้องแห่งทายกทั้งหลายประการ 1 สมณะทุศีลยังทักษิณาทานของทายก
ให้สำเร็จผล ด้วยภาวะคือตนปฏิบัติตามลัทธิของพระสงฆ์ คือ การที่จะกระทำวัตรปฏิบัติน้อย
ใหญ่ เคยกระทำฉันใดก็กระทำฉันนั้นประการ 1 สมณะทุศีลย่อมยังทักษิณาทานของทายก
ให้สำเร็จผล ด้วยภาวะที่ตนยังถึงพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้าเป็นที่พึ่งประการ 1 สมณะทุศีลยัง
ทักษิณาทานของทายกให้สำเร็จผล ด้วยภาวะถืออนิเกตวาสี คือไม่สถิตอยู่ติดถิ่น มิได้มี
ความห่วงใยในที่อยู่ อาศัยอนิเกตวาสีนี้เป็นประธารประการ 1 สมณะทุศีล ยังทักษิณาทาน